Cuối thập niên 1980, Berry tới Illinois để theo đuổi sự nghiệp người mẫu và diễn xuất. Một trong số dự án diễn xuất đầu tiên của chị là loạt phim truyền hình cho đài truyền hình dây cáp địa phương của Gordon Lake Productions gọi là Chicago Force. Năm 1989, Berry đóng vai Emily Franklin trong loạt phim truyền hình không tồn tại lâu của đài ABC tên là Living Dolls (một sản phẩm phụ của phim Who's the Boss?), nhưng trong khi thu hình chị đã bị ngất xỉu hôn mê và được chẩn đoán là bị bệnh tiểu đường.[20][21] Chị tiếp tục diễn xuất trở lại trong loạt phim từng kỳ kéo dài phát vào giờ cao điểm Knots Landing. Năm 1992, Berry đã được phân vai diễn như người yêu trong video clip cho đĩa hát đơn " Honey Love của R. Kelly.[22][23]

Vai đột phá của chị trong một phim truyện là vai diễn trong phim Jungle Fever của Spike Lee, trong đó chị đóng vai người nghiện ma túy tên Vivian.[10] Vai chính diễn cặp (với nam diễn viên) đầu tiên của chị là trong phim Strictly Business (1991). Năm 1992, Berry đóng vai một phụ nữ yêu thích sự nghiệp nhưng lại yêu Eddie Murphy trong phim hài lãng mạn Boomerang. Cùng năm, chị chiếm được sự chú ý của công chúng khi đóng vai người nô lệ mang 2 dòng máu bướng bỉnh trong phiên bản chuyển thể truyền hình Queen: The Story of an American Family, dựa trên quyển sách của Alex Haley. Đóng vai một người trước đây nghiện ma túy đấu tranh để giành lại quyền chăm nom đứa con trai của mình trong phim Losing Isaiah (1995), Berry quyết tâm đóng một vai nghiêm túc hơn trong vai chính diễn cặp với Jessica Lange. Chị đóng vai Sandra Beecher trong phim Race the Sun(1996), dựa trên một câu chuyện có thật, và cùng đóng vai chính với Kurt Russell trong phim Executive Decision. Bắt đầu từ năm 1996, chị làm nữ phát ngôn viên cho hãng mỹ phẩm Revlon trong 7 năm và năm 2004 đã gia hạn hợp đồng.[4][24]

Năm 1997, Halle đóng vai chính cùng với Deselle Natalie Reid trong phim hài B * A * P * S. Mặc dù bị các nhà phê bình phê phán nghiêm khắc, nhưng nó cũng cho thấy sự linh hoạt trong diễn xuất của Halle. Năm 1998, Berry nhận được lời khen ngợi cho vai diễn ở phim Bulworth trong vai một người phụ nữ thông minh. Cùng năm đó, chị đóng vai ca sĩ Zola Taylor, một trong 3 người vợ của ca sĩ nhạc pop Frankie Lymon, trong phim tiểu sử Why Do Fools Fall in Love. Trong phim tiểu sử Introducing Dorothy Dandridge của hãng truyền hình HBO năm 1999, chị đóng vai người phụ nữ da đen đầu tiên được đề cử cho Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất.[10] Diễn xuất của Berry đã mang lại cho chị nhiều giải thưởng, trong đó có một giải Emmy và một Giải Quả cầu vàng.[2][25]

Berry đóng vai cá thể đột biến siêu anh hùng Storm trong cuốn phim chuyển thể từ loạt sách hài X-Men (2000) cùng các phần tiếp theo, X2: X-Men United (2003) và X-Men: The Last Stand (2006). Năm 2001, Berry xuất hiện trên phim Swordfish, trong đó có cảnh khỏa thân đầu tiên của chị.[26] Ban đầu, chị từ chối diễn cảnh để trần phần trên cơ thể tắm nắng, nhưng sau đó đã đổi ý khi hãng phim Warner Brothers nâng tiền thù lao lên đáng kể.[27] Cảnh phơi bày ngực trần ngắn ngủi này đã mang lại cho chị thêm 500.000 dollar tiền thù lao.[28] Berry coi những chuyện này là tin đồn và đã nhanh chóng phủ nhận chúng.[26] Sau khi đã từ chối nhiều vai đòi phải khỏa thân, chị nói rằng mình đã quyết định nhận vai (khỏa thân phần trên) trong phim Swordfish vì chồng chị - Benét - ủng hộ và khuyến khích chị thử liều xem sao.[29]

Năm 2001, Berry xuất hiện trong vai Leticia Musgrove, vợ của một kẻ giết người bị xử tử, trong phim Monster's Ball. Vai này đã mang lại cho chị Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cùng nhiều giải khác.Có một sự trùng hợp thú vị là chị trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên đoạt được Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất do vai diễn trong phim này, trong khi mới bắt đầu sự nghiệp, chị đã đóng vai Dorothy Dandridge, người Mỹ gốc Phi đầu tiên được đề cử cho giải Oscar cho nữ diễn viên xuất sắc nhất).[30] Hiệp hội quốc gia nhằm thăng tiến người da màu (National Association for Advancement of Colored People, viết tắt là NAACP) đã đưa ra phát biểu: "Xin chúc mừng Halle Berry và Denzel Washington vì việc cho chúng tôi hy vọng và làm cho chúng tôi tự hào. Nếu đây là một dấu hiệu cho thấy Hollywood cuối cùng cũng đã sẵn sàng cho cơ hội và đánh giá việc diễn xuất dựa trên kỹ năng chứ không căn cứ trên màu da thì đó là một điều tốt".[31] Vai diễn của chị cũng gây ra tranh cãi. Cảnh yêu đương khỏa thân sinh động của Berry với một nhân vật phân biệt chủng tộc do nam diễn viên ngôi sao Billy Bob Thornton đóng là đề tài của nhiều cuộc trò chuyện trên phương tiện truyền thông và thảo luận giữa các người Mỹ gốc Phi. Nhiều người trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi đã chỉ trích Berry vì đã diễn cảnh này.[29] Berry đã trả lời:. "Tôi không thực sự thấy có lý do gì để nói tới chuyện này nữa. Đó là một phim độc đáo. Cảnh đó là đặc biệt, then chốt và cần thiết, và một kịch bản thực sự đặc biệt sẽ đòi hỏi một cái gì đó như thế một lần nữa. "[29]

Sau khi đoạt giải Oscar, Berry đã đòi hãng Revlon trả thù lao cao hơn cho việc quảng cáo của mình, và Ron Perelman, giám đốc hãng mỹ phẩm này đã chúc mừng chị, nói rằng ông ta sung sướng biết bao khi chị làm người mẫu cho công ty của ông. Chị đã đáp lại: "Tất nhiên, chỉ cần ông trả thêm tiền cho tôi thôi." Perelman đã giận dữ bỏ đi.[32] Khi nhận giải thưởng, chị đã đọc bài phát biểu tôn vinh các nữ diễn viên da đen trước đây chưa bao giờ có cơ hội đoạt giải.[33] Một năm sau, khi chị trao giải Oscar cho nam diễn viên chính xuất sắc nhất, thì diễn viên đoạt giải Adrien Brody đã chạy lên sân khấu, và thay vì hôn nhanh vào má chị theo tiêu chuẩn, anh ta đã hôn Berry lâu.